Công thức ‘chăm ngoan, học giỏi, cố gắng làm việc’ không còn là chìa khóa thành công; làm việc cật lực và tiết kiệm không phải lựa chọn duy nhất.
Chắc hẳn nhiều người từng lên tiếng chê bai thái độ làm việc của Gen Z cũng có con, cháu thuộc thế hệ này. Vậy có bao giờ các bạn ngồi xuống nói chuyện với chúng theo kiểu bằng vai phải lứa hay chưa? Đã bao giờ các bạn chịu lắng nghe những phán xét, đả kích của Gen Z về các thế hệ trước đó hay chưa?
Con cháu tôi rất nhiều đứa thuộc thế hệ này, đương nhiên là chúng không thể nào vừa mắt tôi được mọi thứ, vì quá khác biệt về lối sống, nhận thức. Nhưng nhờ có sự trao đổi ngang hàng và cầu thị, nên tôi đã học hỏi được ở Gen Z một số ý tưởng sống khá đột phá:
Thứ nhất, công thức “chăm ngoan, học giỏi, cố gắng làm việc” không còn là chìa khóa thành công ở thời đại này nữa. Thay vào đó, người trẻ bây giờ chọn thích nghi, mạo hiểm, đột phá và sáng tạo;
Thứ hai, làm việc cật lực và tiết kiệm không còn là mục tiêu duy nhất để tích lũy, mà quản lý tài chính cá nhân và đầu tư sớm mới mang lại tài sản;
Thứ ba, cái nào làm bằng trí óc được thì sẽ không cần dùng chân tay;
Thứ tư, không thể đòi hỏi sự hy sinh mà luôn phải trao đổi công bằng, bình đẳng;
Thứ năm, thầy và bạn đều quý, nhưng chân lý quý hơn.
Ở một khía cạnh mà tôi nhận thức được, những thay đổi này thực ra rất tốt để xây dựng một thời đại mới. Nhưng nó cũng sẽ vấp phải những rào cản từ tư duy của thế hệ trước, từ việc thiếu kinh nghiệm của Gen Z để thực hành những tư duy mới. Đứng về mặt tiến hóa của xã hội, tuy quan điểm khác biệt, tôi vẫn ủng hộ thế hệ trẻ tiến về phía trước với những hoài bão, ý tưởng và ước mơ của mình.
Tôi cũng từng cười nhạo tụi nhỏ như nhiều người khác và bị tụi nó đáp trả lại. Đến giờ, tôi hiểu rằng đã qua rồi cái thời chức vụ là mơ ước. Đám trẻ giờ chỉ cần tiền, làm gì miễn có nhiều tiền mà ít cần bỏ sức nhất là được, thời gian còn lại chúng dành ra để tận hưởng cuộc sống. Vậy nên, chúng ta cũng không thể gán ước mơ của mình (thế hệ cũ) cho Gen Z. Có khi, chính người trẻ cũng đang cười thế hệ lớn tuổi là ham danh mà quên lợi, ham làm mà quên hưởng thụ.
Thay vì nghi ngờ hay mỉa mai, tại sao chúng ta không tìm cách sống chung và hỗ trợ cho nhau? Gen Z có đầu óc nhạy bén theo thời cuộc, dám nghĩ dám làm; thế hệ trước lại có kinh nghiệm thực tế. Vậy, thay vì chỉ trích những khác biệt trong phong cách, suy nghĩ, lối sống của mỗi thế hệ, chúng ta hãy cùng dung hòa, bổ sung cho nhau để cùng tiến bộ. Vì dù chúng ta có phản đối thế nào thì cũng không thể thay đổi một thực tế là Gen Z đang dần thay thế chỗ đứng trong mọi lĩnh vực. Chẳng phải các công ty cũng đang thay máu lao động trung niên bằng Gen Z hay sao? Vậy hãy học cách thích nghi thay vì chỉ trích.
